وضعیت بازآفرینی شهری در بافت‌های فرهنگی و تاریخی تعیین‌تکلیف می‌شود

1401/04/20

پنجاه و ششمین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار برگزار شد که این جلسه به عنوان نخستین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار در دولت سیزدهم  به دستور رییس‌جمهور به ریاست رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی با حضور وزرای کشور، فرهنگ ارشاد و اسلامی ، آموزش و پرورش  در ساختمان شهید دادمان وزارت راه و شهر سازی برگزار شد.

رستم قاسمی امروز ۲۰ تیرماه در پنجاه و ششمین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار که به دستور رییس‌جمهوری به ریاست وزیر راه و شهرسازی و با حضور وزرای کشور، فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش و دیگر اعضای این ستاد در ساختمان دادمان برگزار شد  در خصوص تصمیم‌های اخذ شده در این نشست اعلام کرد: ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار یکی از ستادهای عالی کشور است که ریاست آن را رییس‌جمهوری برعهده دارد و برای نخستین بار در دولت سیزدهم تشکیل شد.

به گزارش روابط عمومی شرکت بازآفرینی شهری ایران، وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه یکی از معضلات اصلی کشور مساحت بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی است توضیح داد: بیش از 162هزار هکتار محدوده های سکونتگاه‌های غیررسمی، بافت‌های فرسوده و بافت‌های تاریخی در سراسر کشور وجود دارد که موضوع بازآفرینی شهری است. هم اکنون بازآفرینی شهری و نوسازی مسکن در اکثر  محلات  کشور به میزان 62 هزار واحد با حمایت دولت دردست احداث می باشد.

قاسمی افزود: نخستین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار در دولت سیزدهم ۹ مصوبه داشت که مقرر شد تا این مصوبه به زودی برای اجرا ابلاغ شود. از جمله این مصوبات این بود که مسئولیت ستاد بازآفرینی شهری در استان‌ها عملا به استانداران داده شود و استانداران پاسخگوی ستاد مرکزی باشند. و اختیارات  لازم به استانداران در استان‌ها واگذار شود. همچنین مقرر شد تا در مدت زمان معینی وضعیت نوسازی و مقاوم سازی واحدهای مسکونی و غیر مسکونی در بافت‌های فرهنگی و تاریخی در بافت‌های تعیین تکلیف شود.

وی در خصوص بافت‌های تاریخی و برخی مشکلات که در این باره با وزارت میراث‌فرهنگی وجود دارد اعلام کرد: رییس‌جمهوری در سفر به استان قم که این موضوع مطرح شد دستوراتی دادند که باید بافت‌های تاریخی و موضوعاتی که مردم در بافت‌های تاریخی با آن مواجه هستند طی سه ماه تعیین تکلیف شود که میراث فرهنگی در این خصوص در حال انجام یکسری فعالیت‌هاست.

قاسمی افزود: در خصوص بافت‌های تاریخی در استان‌های نظیر یزد، آذربایجان‌غربی و در برخی از استان‌ها دیگر در حال انجام است زیرا مردم در بافت‌های تاریخی برخی استان‌ها مشکلاتی دارند. مقرر شد  وزارت میراث فرهنگی با همکای استانداری ها  با توجه به قوانین و مقرراتی که در میراث فرهنگی وجود دارد این موضوع را برای ستاد بازآفرینی شهری پایدار کشور تعیین تکلیف کنند. امیدواریم گزارش‌های این سازمان اعلام و به زودی در این خصوص تعیین‌تکلیف انجام شود.

همچنین مقررشد دستگاه های ملی و استانی متناسب با جمعیت ساکن در این مناطق اعتبارات لازم برای رفع کمبودها، خدمات زیر بنائی و رو بنائی محلات هدف بازآفرینی شهری که به عنوان محلات کمتر برخوردار مطرح هستند از طریق شورای برنامه ریزی و توسعه استان ها و سازمان برنامه و بودجه اختصاص دهند.

محمد آئینی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری پایدار ایران در پنجاه و ششمین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار اظهارکرد: بیش از 162 هزار هکتار معادل 25 درصد و یک چهارم سطح شهرها را بافت های هدف بازآفرینی شهری اعم از سکونتگاه‌های غیررسمی، بافت‌فرسوده میانی و بافت تاریخی تشکیل می دهند که بیش از یک سوم جمعیت شهری در این مناطق سکونت دارند.

احداث 670 هزار واحد به جای 210 هزار واحد ناپایدار

معاون وزیر راه و شهرسازی فعالیت ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار را کاری بزرگ عنوان کرد و افزود: بیش از 5 میلیون و 700 واحد مسکونی در محدوده‌های هدف بازآفرینی شهری قرار دارند که نزدیک به 2 میلیون و 650 هزار واحد از بناهای مسکونی واقع در این محدوده‌ها ناپایدار هستند. تاکنون در حدود  210 هزار واحد بنای ناپایدار، تخریب و به جای آن 670 هزار واحد احداث شده است. بنابراین ما با یک کار مانده بسیار زیادی مواجه هستیم.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با تاکید بر اینکه در محدوده‌های هدف بازآفرینی شهری مالکیت با مردم است و با دولت و شهرداری‌ها نیست اعلام کرد: کار در این بافت‌ها یک کار تدریجی است که باید شرایط فراهم شود تا بازآفرینی شهری این محلات شتاب بگیرد. عمده سیاست‌ها و برنامه‌ها نیز در جهت شتاب‌بخشی به امیدبخشی و زیست‌پذیر شدن در این محدوده‌هاست که صرفا این زیست‌پذیری به معنای تولید مسکن نیست.

نوسازی مسکن در بافت‌های هدف بازآفرینی با  تامین فضاهای عمومی، خدمات زیربنایی و روبنایی

آئینی گفت: سیاست‌ها و برنامه‌ها در این محدوده شامل نوسازی مسکن، تامین فضاهای عمومی مورد نیاز مردم، تامین خدمات زیربنایی اعم از بهبود شبکه‌های آب برق گاز است، همچنین بهبود خدمات عمومی و روبنایی اعم از آموزشی، فرهنگی انتظامی و غیره از دیگر برنامه‌هایی است که در دست انجام است.

معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: متاسفانه در محدوده‌های هدف به دلیل کم‌توجهی‌هایی که در سنوات گذشته به آنها شده است با کمبودهای شدیدی مواجه هستند. کما اینکه در سند ملی بازآفرینی شهری نیز بر این نکته تاکید شده است تا تلاش بشود این محدوده‌ها سرانه‌های خدماتی شان به متوسط همان شهر برسد که ما در گزارش نیز ارایه کردیم. در برخی از شاخص‌ها کار پنج برابری باید انجام بشود تا به متوسط آن شهر برسد.

وی از دیگر اقدامات در دست انجام را علاوه بر تامین محدوده سرانه‌های خدماتی و رساندن سرانه‌های خدماتی را  به متوسط همان شهرها، توانمندسازی ساکنان محلات در حوزه معیشت، بهداشت و اشتغال عنوان و تصریح کرد: موضوع دیگر توانمندسازی مردمان ساکن در محدوده‌ها هم در حوزه معیشت هم در حوزه بهداشت و هم در حوزه اشتغال است. در این حوزه کار گسترده‌ای برعهده ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار ایران نهاده شده است که  لازم است در قالب اقدام مشترک تمامی دستگاه‌های اجرایی و ستاد ملی  و دبیر خانه طرح توسعه و تحول اجتماع محور محلات به آن شتاب داده شود.

تعریف تسهیلات ویژه باسازی و مرمت در بافت های تاریخی در همکاری با بانک مرکزی

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران گفت: در بخش مسکن برای اینکه بازآفرینی شهری پایدار شتاب بگیرد در طول 8 سال گذشته آنچه که دولت توانسته است مستقیم در حوزه نوسازی حمایت کند در حدود 10 هزار واحد سالانه بوده است. متاسفانه در حوزه مقاوم سازی هنوز تعریفی انجام نشده است. در جلسه امروز ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار پیشنهاد کردیم تا برای بازسازی، مرمت بناهای تاریخی و مسکونی که در بافت تاریخی هستند تسهیلات ویژه‌ای تعریف شود که در این خصوص بنا شد تا با بانک مرکزی مذاکراتی انجام و مدل کار معین شود.

نوسازی 150 هزار واحد در سال در برنامه شرکت بازآفرینی شهری ایران

معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد: در حوزه نوسازی مسکن برنامه نوسازی 150 هزار واحد در سال در دستور کار است که  این میزان حداقل 15 برابر متوسط 8 سال گذشته می‌شود که کار بزرگی است. هم اکنون بیش از 62 هزار واحد در این محدوده‌ها در دست حمایت داریم که در حال نوسازی هستند که 12 هزار واحد آن در دهه فجر سال گذشته به بهره‌برداری رسید و 15 هزار واحد نیز در هفته دولت سال جاری به بهره‌برداری خواهد رسید. مابقی نیز در مراحل مختلف ساخت‌و‌ساز است.

شهرداری‌ها تخفیف 100 درصدی نوسازی در بافت فرسوده را اعمال کنند

آئینی سرعت دادن به برنامه نوسازی در محلات هدف بازآفرینی شهری پایدار ایران را همراهی شهرداری‌ها عنوان کرد و افزود:  شهرداری‌های باید مجوزهای نوسازی و پروانه ساخت وساز را سریع ‌تر صادر کنند. حداقل مدت قانونی در این باره دو هفته تعیین شد که برخی از شهرداری‌ها این کار را شروع کردند اما هنوز به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم. البته صدور پروانه ساختمانی و مجوز نوسازی در تهران دو ماه و در برخی از شهرها نیز یک ماه است که اراده بر آن است تا به این عدد برسیم و در کار نوسازی سرعت لازم را انجام بدهیم. از شهرداری ها انتظار داریم تا تخفیف های 100 درصدی نوسازی در بافت های فرسوده را اعمال کنند. همچنین انتظار است تا شهرداری ها در صدور مجوزها سرعت لازم را انجام بدهند.

ارایه مشوق‌های شهرسازانه برای مردم و  سازندگان در بافت‌ها

آئینی سرعت دادن به صدور پروانه ساختمانی و مجوز نوسازی را نخستن مشوق در نوسازی بافت‌های فرسوده عنوان کرد وگفت: بسته‌های تشویقی شهرسازانه از دیگر مشوق‌های نوسازی در بافت‌های فرسوده است که با این بسته‌ها در صدد هستیم تا از سازندگانی  که نسبت به نوسازی محله ای یا  تجمیع پلاک های ریزدانه و یا بازگشایی معابر اصلی اقدام می‌کنند حمایت کنیم.

وی این مشوق ها را برای سازندگان شامل تراکم تشویقی، سطح اشغال بیشتر، تسهیلات در حوزه پارکینگ و توده گذاری عنوان کرد و این کار را برای سرمایه‌گذاران اقدامی اقتصادی برای سرمایه‌گذاری در این بافت‌ها برشمرد.

معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین اعلام کرد: این بسته جامع در حال تدارک است که کلیات آن در شورای عالی شهرسازی و معماری مصوب وجزئیات آن در کمیته شورای عالی در دست بررسی است که امیدواریم با ابلاغ جزئیات بسته جامع مشوق‌های شهرسازی برای سازندگان در بافت های فرسوده می‌تواند نقطه عطفی را برای نوسازی تعریف کرد.

آمادگی برای نوسازی سالانه 200 تا 300 هزار واحد در بافت های هدف

آئینی تصریح کرد: انتظار است تا سالانه بین 200 تا 300 هزار واحد فرسوده در بافت های فرسوده با ارایه بسته جامع شهرسازانه نوسازی در بافت ها نوسازی شود و با این کار بخشی از نیاز مردم به مسکن در این محدوده‌ها پاسخ داده شود.

معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد: ظرفیتی که در این محدوده ها وجود دارد بیش از 5 میلیون واحد اضافی است که لازمه‌اش این است که بستر اینکار فراهم شود. در اینکار همراهی مردم و حل مشکلات سند که در برخی از محلات وجود دارد باید برطرف بشود. همچنین باید تشویق جدی از سرمایه گذاران در این محدوده ها انجام بشود تا نسبت به سرمایه گذاری در این محدوده‌ها ترغیب شوند.

آئینی یادآور شد: یکی از موانع اصلی نوسازی چه در بافت تاریخی و چه در بافت فرسوده و عمدتا در سکونتگاه‌های غیررسمی تصرفی بودن اراضی است که این اراضی تصرف شده یا اراضی دولتی، یا اراضی اوقاف، یا آستان قدس رضوی و یا بنیادهای مختلف و یا اراضی بخش‌های خصوصی است. املاک و اراضی آنها عمدتا در حاشیه به تصرف در آمده است. در داخل شهر نیز عمده تصرف‌ها در اراضی وقفی، یا مجهول المالک ها یا فاقد سندها و یا قول‌نامه‌ای ها انجام شده است.

وی گفت: امیدوار هستیم با تصویب آیین‌نامه اجرایی بند ک  تبصره 11 قانون بودجه امسال و لایحه کاملی که برای تبدیل شدن به قانون دائمی دولت ارایه کردیم در روند منطقی برای سند دار کردن اراضی بدون سند هستیم. با سند دار شدن اراضی، ساکنان بافت‌ها می‌توانند برای نوسازی، مرمت، از سیستم‌های بانکی وام دریافت کنند و اینکار در مناطق حاشیه‌ای نیز قابلیت انجام یابد.

نهضت 3 ساله رفع معابر خاکی در محلات هدف

وی تاکید کرد: آنچه که چهره محرومیت را در محلات هدف بازآفرینی شهری نمایان کرده است معابر خاکی است که متاسفانه محلاتی داریم که حتی یک کوچه آسفالت در برخی از آنها که به ویژه در سکونتگاه‌های غیررسمی است دیده نمی‌شود. در این مناطق عمدتا امکان زیست وجود دارد و نیازی به جابه جایی ساکنان نیست. بلکه باید ساماندهی شود. یکی از نیازهای فوری بهسازی و آسفالت معابر است که بتوان چهره زندگی را به آن محلات داد. بهسازی معابر خاکی عمدتا می تواند در ساکنان مناطق ایجاد امید و نشاط کند تا بتوانند به آینده امیدوار شوند

آئینی گفت: با موافقت وزرای حاضر در نخستین نشست ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار در دولت سیزدهم نهضت سه ساله‌ای تعریف شده که طی این مدت بتوان معابر خاکی را آسفالت کرد.

گفتنی است پنجاه و ششمین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار برگزار شد که این جلسه به عنوان نخستین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار در دولت سیزدهم  به دستور رییس‌جمهور به ریاست رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی با حضور وزرای کشور، فرهنگ ارشاد و اسلامی ، آموزش و پرورش  در ساختمان شهید دادمان وزارت راه و شهر سازی برگزار شد.